Phòng mổ là phòng dành riêng cho đội gây mê và phẫu thuật và không được dùng cho bất kì mục đích nào khác. Phòng điều trị thường có những thiết bị tương tự như phòng mổ nhưng ít hơn. Cả hai phòng đều cần:

 Hệ thống ánh sáng và thông gió tốt

 Thiết bị chuyên dụng cho việc thực hiện các thủ thuật

 Thiết bị điều khiển bệnh nhân theo yêu cầu của thủ thuật

 Thuốc và các vật tư khác như chỉ khâu để sử dụng hàng ngày và khi phẫu thuật

Cần đảm bảo rằng các thủ thuật đều được thực hiện đúng theo nội quy phòng mổ và tất cả nhân viên đều được đào tạo để thực hiện chúng.:

 Đóng tất cả các cửa của phòng mổ trừ cửa dành cho việc vận chuyển thiết bị, nhân viên y tế và bệnh nhân

38

 Trữ một ít chỉ khâu và các dụng cụ dự phòng trong phòng mổ để giảm việc ra, vào phòng trong khi mổ

 Chỉ nên có số lượng tối thiểu nhân viên y tế đặc biệt là sau khi ca mổ bắt đầu

 Phòng mổ không nên trang trí cầu kì và phải luôn sạch

 Giữa các ca mổ phải vệ sinh và khử trùng mặt bàn và dụng cụ

 Cuối ngày phải vệ sinh phòng mổ, bắt đầu từ trên xuống sàn, bao gồm cả đồ gỗ, ánh sáng, máy chiếu hắt; sử dụng chất tẩy được pha loãng theo chỉ dẫn của nhà sản xuất

 Tiệt trung toàn bộ dụng cụ và vật tư sau khi sử dụng , bảo quản,bảo vệ và sẵn sàng cho lần sử dụng sau

 Phòng mổ phải luôn sẵn sàng sử dụng được trong các trường hợp cấp cứu.

ĐẾM GẠC VÀ DỤNG CỤ

Điểm lại các vật tư sử dụng trong phòng mổ và trong các thủ thuật phức tạp là rất cần thiết để ngăn ngừa việc thải rác một cách vô ý hoặc những thảm hoạ có thể xảy ra do để quên gạc hay dụng cụ trong vết mổ. Quy trình chuẩn cho việc đếm dụng cụ, kim khâu vật tư tiêu hao như gạc như sau:

 Đếm trước ca mổ

 Đếm trước khi khâu vết mổ

Đếm sau khi hoàn tất ca mổ

Mục đích là để tránh thất thoát hoặc để quên. Cần đặc biệt lưu ý tới những

vật nhỏ và gạc. Biên soạn và sao một danh mục chuẩn các thiết bị giống như một biên bản kiểm tra dùng cho tất cả các trường hợp phẫu thuật và đếm lại khi đã phẫu thuật xong. Dành chỗ để ghi chỉ khâu và các vật tư tiêu hao khác được bổ sung trong khi mổ.

Khi chuẩn bị khay đựng dụng cụ cho các trường hợp cụ thể , ví dụ như mổ đẻ, thì cần phải lên danh sách dụng cụ có trong khay để tham khảo trong những lần sau.

CHẢI RỬA TAY VÀ MẶC ÁO CHOÀNG

Trước mỗi ca mổ, tất cả các thành viên của kíp mổ, bao gồm những người chạm vào vùng phẫu thuật, dụng cụ phẫu thuật hay vết mổ đều phải kì cọ tay từ bàn tay đến cùi chỏ. Việc cọ rửa này không thể tiệt trùng được da tay

39

nhưng sẽ làm giảm sự trú ngụ của các chất bẩn và nguy cơ vết thương nhiễm khuẩn . Mỗi bệnh viện nên có những quy trình cọ rửa cho từng loại đặc thù bằng văn bản. Thông thường, lần cọ rửa đầu tiên trong ngày kéo dài hơn (ít nhất là 5 phút) so với những lần cọ rửa giữa các ca mổ (tối thiểu là 3 phút). Khi chải rửa tay: ( Hình 2.4 )

 Tháo trang sức và sửa móng tay cho gọn

 Sau khi thoa xà phòng, chải rửa tất cả các mặt của ngón tay cũng như bàn tay, cẳng tay và khuỷu tay, theo hướng từ ngón tay lên khuỷu tay.

 Sau khi chải rửa tay, dựng cánh tay lên sao cho dòng nước chảy xuống ở khuỷu tay.

 Tắt vòi bằng cùi chỏ

Sau khi chải rửa tay:

40

 Làm khô tay với khăn bông tiệt trùng

 Giữ cho bàn tay ,cánh tay cách xa thân người và cao hơn cùi chỏ cho đến khi khoác áo choàng và đeo găng tiệt trùng (Hình 2.5 và 2.6)

Găng tay phẫu thuật ngăn cản sự lây truyền HIV thông qua tiếp xúc với máu nhưng trên thực tế vẫn có thể xảy ra khẳ năng lây nhiễm do tai nạn hoặc găng bị thủng. Hãy thay găng bị thủng trong quá trình mổ và lau tay bằng chất kháng khuẩn hoặc cọ rửa lại tay nếu găng tay bị rách do thủng. An toàn cho bệnh nhân là điều quan tâm hàng đầu, đừng bỏ qua yếu tố này. Chỉ thay găng khi điều đó là an toàn đối với bệnh nhân.

CHUẨN BỊ VÙNG DA MỔ

Bệnh nhân nên tắm rửa vào đêm trước ngày mổ. Lông ở vùng mổ nên được lấy đi. Việc cắt lông vùng mổ tốt hơn là cạo lông và nên được tiến hành trong phòng mổ. Ngay trước khi cuộc mổ bắt đầu, rửa vùng mổ và vùng lân cận với nước và xà-phòng. Sát trùng vùng mổ và vùng lân cận bằng dung dịch sát trùng, bắt đầu từ vùng trung tâm ra phía ngoại vi (hình 2.7). Vùng da này nên vừa đủ cho toàn bộ vết rạch và một vùng thao tác bên cạnh để bác sĩ có thể thực hiện các thao tác trong khi mổ mà không đụng chạm tới vùng da chưa được chuẩn bị. Chlorhexidine và iodine là hai dung dịch sát trùng da thường được sử dụng nhiều hơn alcohol. Các dung dịch sát trùng phải được duy trì ở trạng thái ướt trên da tối thiểu 2 phút.

TRẢI KHĂN VÙNG MỔ

Chỉ nên trải khăn mổ sau khi đã mặc áo và mang gang tay mổ. Có nhiều phương pháp trải khăn mổ, tuỳ thuộc vào loại khăn. Tuy nhiên,việc trải khăn cũng tuân theo một số nguyên tắc nhất định. Các nguyên tắc này là: Trải khăn che kín người bệnh nhân, chỉ chừa lại hai vùng, vùng mổ và vùng cho bác sĩ gây mê tiến hành các thao tác nghiệp vụ của mình.

 Phần khăn mổ nằm bên dưới bàn mổ được xem như không vô trùng.  Sau khi trải khăn, khăn mổ được cố định bằng các kẹp (Hình 2.8)