ĐẠI CƯỜNG
Nuôi dưỡng đường tĩnh mạch là dùng đường tĩnh mạch để đưa các chất dinh dưỡng vào nuôi dưỡng cơ thể, thay cho việc nuôi dưỡng bằng đường tiêu hóa. Nuôi dưỡng đường tĩnh mạch đòi hỏi phải tỉ mỉ, có kĩ thuật và tốn kém, vì vậy chỉ nên thực hiện ở những trung tâm y tế có điều kiện. Phải cân nhắc kĩ trứoc khi chỉ định.

CHỈ ĐỊNH
© Những bệnh nhân không nuôi dưỡng bằng đường tiêu hóa được
sau những phẫu thuật đường tiêu hóa (teo thực quản, teo ruột, vv.), những bệnh nhân có bệnh tại đường tiêu hóa như viêm ruột hoại thu. Những bệnh nhân bị nhiễm khuẩn nặng, không ăn được do nôn nhiều hoặc ăn không đủ lượng.
THÀNH PHẦN NUÔI DƯỠNG

Số lượng trên thay đổi tùy theo tình trạng bệnh lý của trẻ, nhưng không qua 200ml/kg/24 giờ.
Tăng 10-30% lượng dịch khi trẻ nôn nhiều, ta chảy nặng hoặc chiếu đèn.
Giảm 10-30 lượng dịch nếu trẻ khi đẻ bị phù, suy tim, viêm phổi, liều tối đa 120ml/kg/ngày.
Thời gian truyền nhỏ giọt chậm 3-6 giọt/phút. Nên chia lượng dịch ra làm 2 phần để phân bố dịch truyền trong cả ngày đêm nhằm tránh tình trạng hạ đường huyết. 2. Nhu cầu năng lượng
Trung bình 120-130 KCal/kg/ngày, trong 1-2 ngày đầu sau đẻ nhu cầu có thể thấp hơn. Trên thực tế, nếu không đủ thành phần nuôi dưỡng thì không thể đáp ứng đủ số calo theo nhu cầu trên. Vì vậy, cần kịp thời cho ăn trở lại nếu điều kiện lâm sàng cho phép. 3. Thành phần nuôi dưỡng

• Khi có đủ thành phần nuôi dưỡng thì tính theo tỉ lệ:
  1/6 intralipid. 2/6 acid amin.
  3/6 glucoza hoặc dextroza. Khi không đủ thành phần nuôi dưỡng (thiếu intralipid) thì tính theo ti lệ:
  1/5 acid amin.
  4/5 glucoza (hoặc dextroza).
  Chú ý: Để tránh tình trạng tăng amoniac máu và đái ra acid amin thì ti, lệ calo đạm và calo không đạm bằng 1/8-1/10.

4. Điện giải
   Khi không có điện giải đồ, dùng huyết thanh mặn 0,9%, 10-20ml/kg/ngày, Clorua kali 10% 1-2ml/kg/ngày (phải hòa trong một dung dịch với tỉ lệ 100ml dịch có 1ml Clorua kali 10%) để nhỏ giọt chậm.
   Khi có điện giải đề: Tính theo công thức
   Na(mEq) = (142 – X) x P x 0,3
   Trong đó X: lượng natri của bệnh nhân; P: trọng lượng bệnh nhân. Kali (mEq) máu: Nếu K = 2,5 mEq thì bù 4 mEq/kg/24 giờ
   3mEq thì bù 3mEq/kg/24 giờ
   3,5mEq thì bù 2mEq/kg/24 giờ. Số điện giải trên hòa trong dung dịch truyền nhỏ giọt tĩnh mạch chậm.
   ÁP DỤNG TRONG ĐIỀU TRỊ
   Glucoza: nồng độ lúc đầu chỉ nên cho 10-12%, tăng dần trong những ngày sau, không nên cho qúa 15%.
   Protein cho tăng dần, những ngày đầu chỉ nên cho 50-60% nhu cầu rồi tăng lên dần.
   Lipid: Intralipid 10% hoặc 20%, thường dùng loại 20% cho liều tăng dần bắt đầu từ 3ml, tăng dần lên 15ml/ngày.
   Trong điều trị, các dung dịch mẽ cho nhiều calo nhưng có thể gây tắc nghẽn mạch hay những biến chứng khác, vì vậy cần lưu ý: -Không để dịch truyền lâu qủa 3 giờ, do đó intralipid cần được truyền riêng
   một đường, không dùng khi tăng lipid máu, biểu hiện huyết tương bệnh nhân đục. -Không dùng khi có vàng da; nếu đang dùng mà có vàng da thì phải dừng lại.

• Đường đưa vào cơ thể: đường tĩnh mạch ngoại biên, nếu dùng tĩnh
  mạch rốn không để lâu qúa 24 giờ.
  Ví dụ cụ thể: Một bệnh nhân nuôi đường tĩnh mạch nặng 3.000g, ngày thứ 4 sau đẻ, cách nuôi sẽ tính như sau:

Nồng độ đường 11% (trong tổng lượng dịch).
Như vậy, trẻ được nuôi: 70 KCal/kg/24 giờ. (100ml Alvesin có 10g đường, 6g đạm). Theo dõi hàng ngày và hàng tuần
Hàng ngày: – Đường niệu. – Đường máu. – Điện giải đồ. – Cân nặng hàng ngày. – Nhiệt độ sáng, chiều. – Lượng nước ra (nước tiểu, phân, chất nôn). – Lượng nước vào.
Hàng tuần: – Công thức máu. – Canxi máu.

• Bilirubin (nếu có vàng da).
  KHI CHO ĂN TRỞ LẠI
  Ở những bệnh nhân phẫu thuật đường tiêu hóa và viêm ruột hoại tử sau một thời gian nhịn ăn, trẻ có hiện tượng:
• Bụng mềm, không trường, không ứ dịch trong dạ dày, không nôn. – Đi ngoài phân bình thường hoặc không có phân.
  Bắt đầu cho ăn bằng một số lượng ít sữa mẹ (10-20ml), trước khi ăn phải nhớ hút dạ dày. Sau 2-3 giờ kiểm tra lại nếu không trướng bụng hoặc ứ dịch thì tiếp tục cho ăn các bữa khác, Số lượng ít như trên. Trong vài ngày sau tăng dần số lượng cho đến 4-5 ngày sau sẽ cho đủ số lượng bình thường.
  Cho ăn tăng dần và cho truyền giảm dần số lượng.
  Nếu cho ăn mà thấy bụng trưởng, ỉa, nôn, thì tiếp tục cho nhịn ăn và nuôi tiếp bằng đường tĩnh mạch.

Thời gian nuôi bằng đường tĩnh mạch thường là 5-10 ngày, có thể lâu
hon.
TAI BIẾN

• Tắc nghẽn tĩnh mạch © Nhiễm khuẩn qua đường tiêm truyền. + Phù do truyền qua nhiều hoặc sụt cân do không đủ calo hoặc do nồng độ đường qúa cao. 8 Tăng đường máu, đạm máu, amoniac máu.