1.3 ĐẠO ĐỨC

Là người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, bạn phải đáp ứng được mong đợi của xã hội. Với vai trò đó, bạn hành động không phải với tư cách cá nhân mà với tư cách của toàn ngành y tế.

Hãy làm việc trên cơ sở những gì bạn đã được đào tạo.

SỰ ĐỒNG THUẬN CỦA BỆNH NHÂN

ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Sự đồng thuận có được khi bệnh nhân và người nhà bệnh nhân hiểu được những gì cần phải thực hiện,bao gồm cả những nguy cơ về rủi ro, biến chứng của những gì đang và sẽ diễn ra và đồng ý cho phép thực hiện việc điều trị

Trước khi thực hiện quy trình điều trị điều quan trọng là phải nhận được sự đồng thuận của bệnh nhân:

 Xin phép thực hiện việc thăm khám

 Trình bày những gì mình dự định làm trước khi thực hiện

 Trả lời những câu hỏi của bệnh nhân nếu có

 Kiểm tra lại xem bệnh nhân đã hiểu chưa

 Có được sự cho phép của bệnh nhân

 Hãy lưu ý về điều kiện và sự riêng tư của người khác

Trước khi phẫu thuật, điều đặc biệt quan trọng là phải giải thích được những gì mình định làm, tại sao lại phải làm và những gì mình mong đợi khi thực hiện những việc đó.Hãy nói bằng một thứ ngôn ngữ dễ hiểu, vẽ hình minh hoạ hoặc sử dụng phiên dịch nếu cần. Hãy để cho bệnh nhân và người nhà của họ đặt câu hỏi và suy nghĩ về những gì bạn đã nói với họ. Trong một số trường hợp có thể cần phải tham vấn các thành viên cao tuổi trong gia đình bệnh nhân hoặc cộng đồng, những người mà không thể đến bệnh viện. Nếu bệnh nhân quá yếu, không thể cho ý kiến đồng ý hay không (ví dụ họ đang bất tỉnh) và điều kiện không cho phép trì hoãn,thì bạn nên bỏ qua sự đồng thuận theo quy định để hành động vì lợi ích của bệnh nhân. Hãy ghi lại lý do và kế hoạch hành động của bạn.

Hãy tỏ ra nhạy cảm với những điểm khác biệt về luật pháp, tôn giáo, văn hoá, ngôn ngữ và điều kiện gia đình.

Một số bệnh viện yêu cầu bệnh nhân kí giấy tờ cam kết rằng họ đã được giải thích về quy trình phẫu thuật và những biến chứng có thể xảy ra và đã cho phép thực hiện quy trình đó.Văn bản này sau đó được lưu cùng với bệnh án. Nếu đó không phải là loại giấy tờ bắt buộc ở bệnh viện của bạn thì hãy ghi chép lại đoạn đối thoại trình bày về quy trình phẫu thuật và tên của những người có mặt trong cuộc đối thoại đó.

Sự đồng thuận có được khi bệnh nhân và người nhà bệnh nhân hiểu được những gì cần phải thực hiện,bao gồm cả những nguy cơ về rủi ro, biến chứng của những gì đang và sẽ diễn ra và đồng ý cho phép thực hiện việc điều trị. Sự đồng thuận không được xảy ra ở tình trạng bị ép buộc.

Trong khi làm công việc của người cung cấp dịch vụ y tế, đôi khi chúng ta phải trải qua những tình huống yêu cầu những điều mà người bình thường cảm thấy bất tiện. Trách nhiệm của chúng ta, với tư cách là những nhà chuyên nghiệp, là cung cấp những dịch vụ và sự chăm sóc mà đôi khi mâu thuẫn với ý kiến cá nhân của chính chúng ta. Điều quan trọng là cần phải biết rằng sẽ xảy ra những tình huống như thế và hiểu được tại sao nó xảy ra. Nếu chúng ta được yêu cầu chăm sóc một người đã từng gây tội ác thì chúng ta không có nhiệm vụ là phán xét họ.Dù gì đi nữa thì nhiệm vụ của chúng ta là chăm sóc bệnh nhân. Điều này khó thực hiện nhưng cần phải nhận ra rằng

Công việc của chúng ta không phải là phán xét mà là cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cho tất cả mọi người, bất kể vị trí xã hội hay các yếu tố nhân thân nào khác của họ.

Bằng cách đó, chúng ta sẽ trở nên công bằng, hợp tình, hợp lý đối với cộng đồng mà chúng ta phục vụ.

CÔNG KHAI

Tất cả những thông tin liên quan đến bệnh nhân đều thuộc sở hữu của người bệnh và phải được thông báo cho họ. Thông báo những tin xấu là một việc làm khó nhưng kĩ năng làm việc này có thể cải thiện theo thời gian. Nên thực hiện việc thông báo khi bệnh nhân đang có người nhà ở bên cạnh và nên tránh sự có mặt của các bệnh nhân khác. Chúng ta cần lưu tâm đến sự khác nhau về phong tục tập quán, các tiêu chuẩn văn hoá cũng như sự ảnh hưởng của văn hoá y học. Đôi khi, hiểu được các nhu cầu và mong đợi của các nhóm bệnh nhân khác nhau là cả một sự thách thức.

Cần nói thẳng và rõ ràng những gì mình muốn nói. Đừng để xảy ra tình trạng bạn muốn nói về sự tiến triển của một khối u thì người nghe lại hiểu rằng bạn đang nói về bệnh ung thư. Thông thường, chúng ta thường cố gắng làm nhẹ hoá thông tin xấu bằng cách nói quá nhiều thậm chí lẫn lộn, hoặc nói quá ít làm tâm trí người nghe chứa đầy những câu hỏi không có câu trả lời. Hãy nói rõ ràng, dành thời gian cho người nghe cảm nhận được những gì mình nói và cho phép họ đặt câu hỏi. Thường thì chúng ta phải nhắc lại thông tin đó với nhiều người khác nhau trong gia đình bệnh nhân và có thể phải nhắc lại với những người đã nghe rồi vào những ngày sau đó.

CHĂM SÓC NHỮNG NGưỜI CHĂM SÓC BỆNH NHÂN

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Có một số vấn đề  nằm ngoài sự kiểm soát của bạn

 Cần phải thực tế hơn về những gì bạn có thể thực hiện

 Bạn không thể thay đổi được tình hình nhưng bạn có thể nói sự thật và làm việc để cải thiện tình hình đó.

Nhiều khi, cán bộ nhân viên và đơn vị bị quá tải. Khi tình huống này xảy ra, nên tỏ ra thông cảm và tốt bụng như với chính bản thân mình, vì bạn, trong một lúc nào đó, cũng gặp tình trạng tương tự. Hãy chú ý đến các nhu cầu thể chất, tinh thần và trí tuệ của mình. Hãy dành một lượng thời gian nhất định để giải toả và làm mới chính mình. Thường xuyên bị quá tải có thể dẫn đến tình trạng “bùng nổ”, làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy giảm sức khoẻ tinh thần và thể chất, dẫn đến việc sử dụng các phương pháp giải toả tiêu cực như uống rượu hay sử dụng ma tuý.

Có một số vấn đề xảy ra ngoài tầm kiểm soát của bạn như sự thiếu hụt các nguồn lực, trộm cắp, tham nhũng. Giữ cho bản thân không phát điên lên vì những vấn đề không thể giải quyết có thể là một việc khó.Cố gắng để giải quyết vấn đề cũng có thể dẫn đến sự đổ vỡ, thậm chí là khủng hoảng. Nhưng nếu không cố gắng thì vấn đề sẽ không bao giờ được giải quyết.Cần phải thực tế hơn về những gì bạn có thể thực hiện. Bạn không thể thay đổi được tình hình nhưng bạn có thể nói sự thật và làm việc để cải thiện tình hình đó.

Với vai trò là một người lãnh đạo, quản lý, bạn sẽ phải làm việc với nhiều người và đối mặt với những vấn đề của họ như nghỉ việc không lý do, kết quả làm việc kém, hậu quả của ốm đau, bệnh tật. Bạn không tạo ra tình trạng đó và có thể không giải quyết được tình trạng đó. Hãy hiểu xem bạn mong đợi điều gì, đưa vấn đề ra để toàn đơn vị được biết để có thế đánh giá và đưa ra giải pháp khắc phục.

Đừng trói buộc cảm xúc của mình để tập trung vào giải quyết những vấn đề thuộc về hệ thống hay những vấn đề dài hạn.Hãy định ra những mục tiêu hợp lý ở trong tầm khả năng của bạn.

1.4 GIÁO DỤC

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Lãnh đạo và giáo dục là những kĩ năng không thể thiếu

 Lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá là chìa khoá cho hoạt động giáo dục hiệu quả.

Giáo dục là vấn đề cốt lõi trong việc cung cấp dịch vụ y tế. Chúng ta giáo dục bản thân, giáo dục bệnh nhân, giáo dục đồng nghiệp và rộng hơn nữa là giáo dục cộng đồng. Giáo dục là then chốt trong công việc của chúng ta và là chìa khoá dẫn đến những thay đổi tích cực dù đó là giáo dục bệnh nhân trên cơ sở sức khoẻ, giáo dục cộng đồng hay lập kế hoạch cho trung tâm y tế cộng đồng. Giống như lãnh đạo, giáo dục là kĩ năng cơ bản.

LẬP KẾ HOẠCH

Tất cả mọi người trong bệnh viện đều phải tham gia dạy và học. Chăm sóc sức khoẻ là lĩnh vực luôn thay đổi và phát triển, vì thế chúng ta không thể học hết những gì sau này chúng ta sẽ phải sử dụng trong công việc trong khoảng thời gian vài năm ở trường. Việc học tập ở trường y hay trường điều dưỡng chỉ là điểm khởi đầu cho một công việc lâu dài sau này. Tiếp tục giáo dục y học và phát triển kĩ năng nghề nghiệp là biện pháp quan trọng để đầu tư cho đội ngũ cán bộ bệnh viện và nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân cũng như khuyến khích động cơ phấn đấu của mỗi cán bộ nhân viên.

Lập kế hoạch, thực hiện và đánh giá là chìa khoá cho hoạt động giáo dục hiệu quả. Ngoài việc tổ chức việc cập nhật kiến thức về công nghệ mới, về những kết quả trong điều trị cũng như trong ngành dược phẩm,giáo dục có thể được tiến hành song song với việc chăm sóc bệnh nhân thông qua:

 Giao ban sáng

 Giảng đầu giường để tổng kết và cải thiện kĩ năng lâm sàng và việc chăm sóc và điều trị những nhóm bệnh nhân chuyên biệt.

 Các hình thức giáo dục chính thức

 Thảo luận về nguy cơ và tử vong sau mổ  Hội chẩn trong các trường hợp cấp cứu

Kết quả làm việc kém thường liên quan đến kiến thức, kĩ năng và hành vi

Bạn có thể lập một kế hoạch giáo dục với các kết quả , đầu ra cụ thể về kiến thức, kĩ năng và thái độ. Bồi dưỡng thường xuyên phải liên quan trực tiếp đến công việc họ làm và loại dịch vụ chăm sóc sức khoẻ mà họ cung cấp. Điều này sẽ giúp họ làm tốt hơn công việc của mình,cải thiện chất lượng chăm sóc bệnh nhân cũng như nâng cao đạo đức và động cơ làm việc. Việc giáo dục sẽ hiệu quả hơn nếu nó được thiết kế rõ ràng và mang tính khả thi.

Việc sử dụng các vấn đề lâm sàng làm cơ sở cho học tập là rất hữu hiệu. Trước khi đào tạo nên thông báo rõ ràng về mục tiêu đầu ra, về những gì mình mong đợi người học làm được khi kết thúc khoá đào tạo. Ví dụ:

 Vấn đề: Gia tăng tỷ lệ nhiễm trùng sau mổ

 Mục đích giảng dạy: Xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến nhễm trùng sau mổ

 Kết quả đầu ra: Tất cả các nhân viên tham gia phẫu thuật hiểu được những yếu tố có thể dẫn đến nhiễm trùng sau mổ.

Trong khi giảng, bạn có thể thảo luận về một số bệnh nhân bị nhiễm trùng sau mổ và xem xét các nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng đó. Cần xem xét cụ thể trường hợp bệnh của bệnh nhân, sự chăm sóc của bệnh viện và nhấn mạnh những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc nhiễm trùng. Cần lấy ý kiến của nhiều người. Cần xem xét từng quy trình như rửa tay,thay trang phục, vai trò của kháng sinh trong việc phòng và điều trị,và làm thế nào để nhận biết nhiễm trùng sớm. Thay vì giảng suông, hãy tăng cường việc giới thiệu và thực hành các kĩ năng mà bài giảng đề cập đến. Cho mọi người có cơ hội trình bày ý kiến và đặt câu hỏi.

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Người ta thường hay quên những gì người khác nói với học và nhớ những gì họ trực tiếp làm.

 Khi học cần:

• Đặt câu hỏi

• Tham gia tích cực

• Cố gắng hiểu những thông tin mới trong mối quan hệ với những gì mình đã biết, và hiểu được, những ý tưởng mới đã thay đổi những ý tưởng cũ của mình như thế nào.

Việc học tập có thể được tiến hành bằng nhiều cách và mỗi người có cách học hiệu quả khác nhau. Ví dụ, có người có thể học được bằng cách đọc tài liệu trong khi những người khác cần phải nghe giảng hoặc phải được cho xem một thứ gì đó thì họ mới có thể hiểu được. Các cách học khác nhau có thể gọi là phương pháp học khác nhau:

 Cách nào giúp bạn học tốt nhất?

 Cách nào giúp những người khác học tốt nhất?

Điều quan trọng là phải cung cấp kiến thức bằng các cách khác nhau để phù hợp với các cách học khác nhau và trình độ văn hoá của người học.

Người ta có thể học bằng cách quan sát người khác và thu được kết quả nhờ vào việc quan sát và thảo luận xem người khác xử lý các ca bệnh đặc biệt như thế nào. Bằng việc thảo luận về các ca bệnh, mọi người có thể học lẫn nhau. Hãy thiết kế và tổ chức việc học tập những kinh nghiệm mà mọi người quan tâm. Cho phép mọi người thực hành kĩ năng mới dưới sự giám sát cho tới khi họ có thể tự làm được. Người ta thường hay quên những gì người khác nói với họ và nhớ những gì họ trực tiếp làm. Việc hỗ trợ, giám sát sẽ tăng cường việc học tập và cho phép người dạy có thể đánh giá tính hiệu quả của việc giảng dạy của mình.

Ngoài các kĩ năng lâm sàng, nhân viên cũng cần được tiếp cận những thông tin liên quan đến đến các nhiệm vụ đặc thù. Ví dụ, khi học về cách truyền tĩnh mạch thì điều không kém phần quan trọng là phải hiểu những chỉ dẫn về tần xuất nhỏ giọt và cần phải biết phải làm gì nếu mọi việc diễn ra không theo ý muốn và làm thế nào để xử lý những biến chứng có thể xảy ra.

Đừng xao nhãng việc học tập của chính mình. Hãy tham dự các khoá đào tạo tại bệnh viện cũng như trong vùng. Cùng với đồng nghiệp của mình, bạn hãy đăng kí tham gia câu lạc bộ tạp chí và đọc những bài báo được đăng trên các tạp chí chuyên ngành.Nếu bạn là một bác sĩ duy nhất thì hãy bắt đầu một chương trình học tập độc lập để tìm hiểu những vấn đề gặp phải trong công việc của bạn và trình bày những gì bạn tìm thấy cho các thành viên khác cùng nghe. Dành thời gian đi thăm đồng nghiệp hoặc thăm quan các bệnh viện khác. Tận dụng mọi cơ hội học tập. Có quá nhiều việc phải làm và chẳng khi nào kết thúc toàn bộ chúng được nên bạn phải ưu tiên cho việc học tập của mình khi có cơ hội. Hãy lên kế hoạch học tập và thực hiện nó một cách nghiêm túc.

Có nhiều chương trình học tập được gọi là “đào tạo từ xa”. Bằng cách này, mọi người có thể cùng nhau học tập thông qua các tài liệu in ấn, băng ghi âm, băng hình, đĩa hình, và thậm chí là mạng máy tính mặc dù họ ở những nơi

cách xa nhau. Nếu các chương trình thuộc dạng này là sẵn có thì hãy tận dụng tối đa và gợi ý cho các nhân viên khác trong đơn vị.

Nếu bạn là người chủ chốt nhất trong bệnh viện thì ai sẽ giúp bạn học tập? Bạn có thể học rất nhiều từ bệnh nhân, đồng nghiệp ở các lĩnh vực khác nhau nhưng cũng cần phải tìm cho mình một người cố vấn dày kinh nghiệm để có thể giúp bạn giải quyết vấn đề và rèn thêm kĩ năng mới. Người này không cần thiết lúc nào cũng ở bên cạnh bạn nhưng phải là người bạn luôn có thể gặp trực tiếp, trao đổi qua bưu điện, thư điện tử và điện thoại khi cần. Tất cả chúng ta đều cần đồng nghiệp và sự hỗ trợ. Điều quan trọng trong công việc của bạn là tìm và duy trì các mối quan hệ như thế.

CÁC HÌNH THỨC HỌC

Giao ban sáng

Giao ban sáng để xem xét lại tất cả những hoạt động đã diễn ra vào ban đêm và bàn giao bệnh nhân cho ca trực buổi sáng. Hoạt động giao ban có thể sử dụng để giáo dục, đào tạo,trao đổi thông tin thông qua việc đánh giá và xử lý ca bệnh cũng như nhấn mạnh tình trạng ca bệnh hiện tại. Nó tạo điều kiện cho cán bộ, nhân viên bệnh viện trao đổi ý tưởng và giúp đỡ lẫn nhau. Nếu điều kiện cho phép, các ca bệnh nên đựơc giới thiệu trực tiếp và được thảo luận rộng rãi về các vấn đề liên quan đến y học cũng như việc chăm sóc bệnh nhân.

Giảng đầu giường

Giảng đầu giường tạo điều kiện để những người tham gia điều trị ca bệnh có thể gặp gỡ bệnh nhân, thảo luận về trường hợp bệnh cũng như cách điều trị. Phương pháp giảng dạy này sử dụng các bệnh nhân đặc thù để mình hoạ cho các loại bệnh, quy trình phẫu thuật hoặc các biện pháp can thiệp đặc thù. Bản thân bệnh nhân chỉ là điểm khởi đầu cho việc thảo luận rộng rãi hơn ở ngoài giường bệnh và có thể tíêp diễn ơ bên ngoài buồng bệnh sau đó. Giảng đầu giường là phương pháp hữu hiệu để tổng kết các kĩ năng lâm sàng và những phát hiện thể chất đặc thù.

Theo truyền thống, giảng đầu giường thường được sử dụng dành cho các bác sĩ trẻ nhưng cũng có thể dùng để giảng liên ngành bao gồm điều dưỡng viên, hộ lý và dược sĩ cũng như các nhân viên y tế. Phương pháp này cũng cho phép bệnh nhân và người nhà của họ đặt câu hỏi đối với tất cả những người tham gia chăm sóc họ.Bất kì cuộc thảo luận nào về bệnh nhân cũng phải được sự đồng ý của họ và có sự tham gia của họ.

Các buổi học chính thức

Khác với các buổi giảng đầu giường các buổi học chính thức là một sự kiện đào tạo rõ ràng và đưọc tách rời hoàn toàn với công việc chạy đi chạy lại giữa các buồng bệnh. Những giờ học này có thể được tổ chức thường xuyên hoặc khi mời được các chuyên gia có chuyên môn và kinh nghiệm đặc biệt có mặt ở bệnh viện.

Thảo luận về nguy cơ và tử vong (Thảo luận M&M)

Thảo luận M&M là sự xem xét định kì bệnh tật và tử vong trong số những bệnh nhân đã được chăm sóc tại bệnh viện. Sự xem xét có hệ thống nguy cơ và tử vong có thể giúp các bác sĩ thực hành trong việc xử lý các ca bệnh và là cách thức để thảo luận về việc xử lý các ca tương tự trong tương lai. Điều quan trọng là những cuộc thảo luận theo cách này là một hoạt động học tập chứ không phải là nơi chỉ trích

Đào tạo nhóm trong thực hành cấp cứu.

Nếu bệnh viện có một khu vực giành riêng cho các bệnh nhân cấp cứu thì có thể tổ chức cho nhân viên thực hiện các kịch bản khác nhau mỗi tuần một lần. Một người đóng giả bệnh nhân và những người khác thực hiện tất cả các hoạt động và quy trình cần phải thực hiện khi bệnh nhân đến bệnh viện. Đóng kịch sẽ tạo điều kiện cho mọi người thực hành những kĩ năng của mình và làm việc với những người khác. Nó cũng giúp cho việc xác định các nhu cầu đào tạo tiếp theo. Trong một nhóm, cần quyết định xem phải có những vai nào và mỗi vai đảm nhận những việc gì. Một khi điều này đã được quyết định, hãy đăng thông tin để mọi người có thể tham khảo trong những trường hợp cấp cứu thực sự.

Phần Phụ lục: Cẩm nang cấp cứu chấn thương ban đầu cung cấp những nội dung cơ bản trong khoá đào tạo ngắn về chăm sóc chấn thương ban đầu có thể sử dụng cho cán bộ bệnh viện, bao gồm cả bác sĩ, điều dưỡng viên và nhân viên trợ y.

Thư viện của bệnh viện

Hãy lưu giữ các tài liệu đào tạo vào một nơi ở trung tâm để những người có nhu cầu tìm kiếm có thể tìm được dễ dàng. Nếu bệnh viện có một vị khách muốn giảng về một vấn đề đặc thù hoặc nếu có ai đó đưa ra những thông tin hữu ích trong các buổi giảng, hãy chỉ định một người ghi chép lại và lưu giữ những gì đã ghi được tại thư viện. Nếu có thể, lưu giữ cả những bản chụp X quang và những ghi chép về các ca bệnh hiếm gặp. Hãy chỉ định một người chuyên trách về thu thập thông tin, thống kê danh mục tài liệu và lưu giữ ghi chép xem ai đã mượn tài liệu để đòi lại khi hết hạn mượn hoặc khi cần. Tạo được sự quan tâm đối với việc phát triển thư viện đối với bất kì tổ chức hay các nhà tài trợ mà bệnh viện có quan hệ bằng cách cung cấp cho họ những đề nghị cụ thể về loại sách, tạp chí và các nguồn thông tin khác.