1.1. BỆNH VIỆN TUYẾN HUYỆN

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Lãnh đạo là một phần công việc của bạn

 Hãy áp dụng các kĩ năng y khoa về đánh giá và lập kế hoạch trong công việc quản lý của bạn.

 Hãy tôn trọng sự hiểu biết và kinh nghiệm của các nhân viên lâu năm trong bệnh viện

 Mỗi cơ quan đều có một lịch sử bao gồm những gì đã làm được và chưa làm được và chúng được ghi trong trí nhớ của các nhân viên trong cơ quan đó

Những người có lòng tự trọng đều cảm thấy nơi làm việc và công

Bệnh viện, nhân viên bệnh viện, hệ thống và địa bàn

việc của họ là có giá trị và đó chính là nguồn lực lớn nhất của bất kì một cơ sở chăm sóc sức khoẻ nào

Đối với bất kì cộng đồng nào thì bệnh viện cũng có vai trò là:

 Tập trung vào các loại dịch vụ chăm sóc sức khoẻ

 Cung cấp một số lượng đáng kể nhân công địa phương

 Là  giao điểm cho các thành viên của các cộng đồng khác nhau

 Có thể là một cộng đồng riêng

 Được tham gia vào cộng đồng, công tác giáo dục sức khoẻ công cộng và các giải pháp chính trị cho những vấn đề sức khoẻ thông thường.

Các tổ chức luôn phát triển và thay đổi, các bệnh viện cũng thế.

Là một bác sĩ hay một người cung cấp dịch vụ sức khoẻ lâu năm, bạn có thể là người có bằng cấp cao nhất ở bệnh viện tuyến huyện. Với năng lực đó,bạn sẽ là người được các nhân viên khác trong bệnh viện mong chờ trở thành lãnh đạo của họ.

Là một nhà lãnh đạo (đặc biệt là nếu bạn mới đến), các thành viên khác của bệnh viện hoặc cộng đồng có thể đối xử với bạn với sự thất vọng hay hi vọng rằng bạn có thể xử lý được các vấn đề. Những nhiệm vụ này có thể không liên quan trực tiếp đến công việc của bạn ở trong buồng bệnh hay trong phòng mổ nhưng chúng sẽ là một phần công việc của bạn.

Khi khoác lên mình một vai trò mới hay trách nhiệm của người lãnh đạo, một trong những thách thức đặt ra là phải nhìn nhận những vấn đề quen thuộc như là vấn đề mới gặp lần đầu. Điều quan trọng là phải tránh mang theo những

• tưởng cũ kĩ hoặc những ác cảm khi đảm nhận một vị trí mới. Hãy sử dụng những kinh nghiệm mà bạn đã có được nhưng cũng nên bắt đầu vai trò mới với tầm nhìn rộng mở hơn và với một thái độ không bị ảnh hưởng bởi định kiến. Khi bạn chuyển đến cơ quan mới hoặc bắt đầu một vai trò, vị trí mới ở cơ quan cũ, hãy tìm hiểu nguồn nhân lực, vật lực và cố gắng học hỏi càng nhiều càng tốt về công việc và văn hoá nơi đó.

Hãy hoà nhập với con người và công việc của bệnh viện. Hãy cố gắng để có được cái nhìn toàn cảnh về hệ thống tổ chức và phối hợp đang được sử dụng.

( Lưu ý là hệ thống vốn có chứ không phải hệ thống cần phải có)

Hãy tiếp cận môi trường làm việc và công việc mới giống như bạn tiếp cận một bênh nhân thông qua việc khám và tìm hiểu bệnh sử một cách kĩ lưỡng. Cần phải khách quan và chú ý tới tất cả các khía cạnh. Đặt câu hỏi là một việc quan trọng. Hãy tỏ ra là một người biết lắng nghe. Hãy nghe xem mọi người phải nói những gì.Hãy cố gắng tìm hiểu xem việc gì đã làm tốt, việc gì làm chưa tốt, vấn đề nằm ở đâu và các đồng nghiệp của bạn mong đợi những gì.

Không thể hiểu mọi thứ ngay lập tức hay giải quyết được mọi vấn đề nhưng một lịch sử đầy đủ và sự kiểm tra kĩ lưỡng sẽ đảm bảo một điểm khởi đầu cho sự hiểu biết và tiến bộ. Bất kì sự thay đổi cái cũ hay áp dụng cái mới cần phải được bàn bạc với đại diện của các bên liên quan. Đây chính là một phần của việc tìm hiểu lịch sử và nó cũng giống như việc nói chuyện với thân nhân của người bệnh. Bất kì một kế hoạch quản lý nào cũng cần được bàn bạc với những người có liên quan và thực hiện trên cơ sở hợp tác.

Như một người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ, bạn sẽ bước vào cuộc sống của những người khác, những người sẽ phải làm việc vất vả để tạo dựng và duy trì nơi mà họ làm việc. Sự nhạy cảm đối với vấn đề này sẽ giúp bạn rất nhiều.

Những người có lòng tự trọng đều cảm thấy nơi làm việc và công việc của họ là có giá trị và đó chính là nguồn lực lớn nhất của bất kì một cơ sở chăm sóc sức khoẻ nào.

Các cộng tác viên cộng đồng

Bệnh viện tuyến huyện là một phần của một cộng đồng lớn hơn bao gồm các cá nhân và tổ chức khác nhau, những người cùng đang làm việc để cải thiện sức khoẻ của mỗi cá nhân, cả cộng đồng và toàn xã hội. Hãy nhớ rằng họ là bạn bè, là đồng minh của bạn. Bằng cách làm việc cùng nhau, cùng giúp đỡ nhau, mọi người có thể làm cho mọi việc trở nên tốt đẹp hơn. Hãy tìm hiểu xem họ là ai, tìm cách tiếp cận họ và làm việc cùng họ, bạn sẽ học hỏi được rất nhiều điều từ họ và ngược lại.

Thêm vào đó, là một người lãnh đạo, bạn phải thật nhạy cảm với những tập hợp hoặc nhóm nhỏ mà tiếng nói của họ thường khó được nghe thấy. Bạn phải tìm được cách tiếp xúc và lắng nghe ý kiến của họ

Sức khoẻ là mối quan tâm của tất cả mọi người và tạo ra cơ hội liên kết tất cả mọi bộ phận trong đơn vị. Tại các khu vực có xung đột, khi mọi thành viên của xã hội, không phân biệt định kiến đều có thể đến các bệnh viện hoặc các bộ phận khác của hệ thống chăm sóc sức khỏe thì nó có thể cung cấp một ví dụ về sự hợp tác và tạo dựng cảm giác rằng mọi người thuộc về một cộng đồng rộng lớn hơn và nhiều hơn nữa, nơi mà nhu cầu của mỗi người đều được tôn trọng và đáp ứng.

1.2. LÃNH ĐẠO, KĨ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM VÀ QUẢN LÝ

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Người lãnh đạo không cần thiết phải đưa ra mọi quyết định

hay tự mình làm mọi việc nhưng phải biết khích lệ người

khác, phối kết hợp được những nỗ lực của họ. Tuy nhiên,

những quyết định cuối cùng vẩn tùy thuộc vào người lãnh đạo

Hoạt động lãnh đạo đòi hỏi một tập hợp những kĩ năng có thể

được học hỏi và trau dồi theo thời gian

VAI TRÕ CỦA NGưỜI LÃNH ĐẠO TRONG MỘT CƠ SỞ Y TẾ Các nhân viên cung cấp dịch vụ y tế chỉ là một phần trong cơ sở y tế, nơi

còn có những cán bộ, nhân viên hành chính và các nhân viên ở các bộ phận vệ tinh khác. Cơ sở y tế bao gồm các bộ phận,cá nhân cùng thực hiện chung một nhiệm vụ được cộng đồng giao phó là chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Mỗi cá nhân đều đóng góp một phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ chung đó tuỳ thuộc vào kĩ năng làm việc và khả năng hợp tác của mình.

Cơ sở y tế tồn tại vì cộng đồng. Dù bạn có làm thuê cho một người quản lý hay một ông chủ thì cuối cùng bạn cũng vẫn phải chịu trách nhiệm trước cộng đồng và những người sử dụng dịch vụ y tế mà bạn cung cấp. Vì thế, bạn phải tìm được hướng đi cho mình từ chính những người này. Quan sát, lắng nghe và học hỏi, thảo luận và quyết định, tổ chức, tham gia và thực hiện là cơ sở của mối quan hệ giữa cơ sở y tế với cộng đồng.

Người lãnh đạo không cần thiết phải đưa ra mọi quyết định hay tự mình làm mọi việc nhưng phải biết khích lệ người khác, phối kết hợp được những nỗ lực của họ. Những quyết định cuối cùng vẩn tùy thuộc vào người lãnh đạo.

Chịu trách nhiệm là bản chất của hoạt động lãnh đạo

Người lãnh đạo có thể được trao quyền bởi đơn vị hoặc một thế lực bên ngoài. Họ cũng có thể tiếp nhận quyền lực hoặc được xứng đáng quyền lực và trách nhiệm. Họ có thể được đơn vị chỉ định, bầu hoặc lựa chọn. Công việc lãnh đạo có thể được chia cho hai hay nhiều người hoặc được luân phiên nhau trong một nhóm người. Trong một số trường hợp, mỗi người trong nhóm có thể giữ vai trò lãnh đạo trong một loại công việc hay nhiệm vụ cụ thể. Điều quan trọng

là tất cả các thành viên trong nhóm đều phải có chung một quan điểm về vai trò của người lãnh đạo.

Một số người đảm nhận vai trò lãnh đạo dễ dàng hơn nhiều so với những người khác nhưng không tồn tại những nhà lãnh đạo bẩm sinh. Hoạt động lãnh đạo đòi hỏi một tập hợp những kĩ năng có thể được học hỏi và trau dồi theo thời gian. Những kĩ năng đó là:

 Nghe

Quan sát

 Tổ chức

 Ra quyết định

 Giao tiếp hiệu quả và làm việc tốt với người khác

 Khuyến khích, động viên người khác

 Nuôi dưỡng lòng nhiệt tình và tầm nhìn

 Xác định mục tiêu và đánh giá

 Cho và nhận phản hồi

 Phối kết hợp được sự nỗ lực của mọi người

 Chủ trì cuộc họp

 Sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm

PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO

Có nhiều phong cách lãnh đạo

Dân chủ

Người lãnh đạo được những người khác trong đơn vị lựa chọn và hành động theo mong muốn của những người đã lựa chọn mình. Người lãnh đạo có thể theo một khuynh hướng mà là tiêu biểu ý muốn của mọi người. Có thể không phải tất cả mọi người luôn đồng nhất ý kiến nhưng phần lớn là như thế.

Độc đoán

Người lãnh đạo đưa ra các quyết định và những người khác chỉ việc thực hiện theo. Có thể nói, trong trường hợp này, người lãnh đạo quyết định và yêu cầu người khác làm theo.

Tự do

Người lãnh đạo theo phương pháp này thường cho phép nhân viên của mình một quyền tự do không giới hạn

Vô chính phủ

Không tồn tại bất kì sự lãnh đạo nào và các thành viên trong đơn vị tuỳ ý làm những gì mình thích và chống lại bất kì hoạt động tổ chức hay phối hợp nào.

Đồng thuận

Các thành viên của đơn vị luôn cố gằng tìm được hướng giải quyết và hành động được tất cả mọi người đồng ý. Phong cách này có thể gọi như phong cách lãnh đạo nhóm khi mà tất cả các thành viên đều đồng ý với phương hướng hoạt động của đơn vị.

Lãnh đạo theo tình huống

Không áp dụng một phong cách lãnh đạo cho mọi tình huống mà dựa vào các tình huống khác nhau để áp dụng các phương pháp khác nhau. Người lãnh đạo mà dễ cảm với một nhóm và tình thế là người theo lãnh đạo tình huống.

Trong giai đoạn khủng hoảng, người lãnh đạo theo phong cách độc đoàn có thể giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng và hiệu quả. Khi thời gian và tình huống cho phép thì phong cách lãnh đạo dựa trên dân chủ và đồng thuận tỏ ra rất có hiệu quả, thu hút được sự tham gia của mọi người và có thể làm tăng sự hài lòng và mối quan hệ tốt đẹp trong đơn vị.

GIAO TIẾP

Một người giao tiếp hiệu quả là người biết:

 Nghe

 Nói rõ ràng để những người khác có thể hiểu được

 Hỏi lại xem người nghe có hiểu không và yêu cầu họ xử sự tương tự

 Không nên dùng những tiếng lóng

 Đặt câu hỏi và khuyến khích người khác trình bày ý kiến

 Tỏ ra kiên trì

 Chia những gì mình muốn nói thành nhiều đoạn nhỏ  Không lấn lướt người khác

Hãy nghĩ xem, trong bệnh viện của bạn mọi người giao tiếp với nhau như thế nào:

Những gì đã làm được và những gì chưa làm được?

Việc gì bạn có thể làm nhiều hơn, ít hơn và việc gì bạn không thể?

Nghe

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT

 Người nghe tích cực luôn tỏ ra chú ý, họ luôn kêt hợp sự quan tâm, thích thú của mình với ngôn từ và ngôn ngữ hình thể.

 Người nghe hiệu quả biết tổng hợp những gì mình nghe được và cách mà họ hiểu những gì người khác nói.

Nghe là một hoạt động và kĩ năng dựa trên cơ sở văn hoá.Trong trường hợp này, giao tiếp bằng ánh mắt tỏ ra rất phù hợp nhưng trong trường hợp khác, giao tiếp bằng ánh mắt lại tỏ ra có vẻ xấc xược. Cho dù các tiêu chuẩn văn hoá có khác nhau đi nữa thì nghe hiệu quả phải là nghe một cách tích cực, chủ động chứ không thụ động. Người nghe tích cực luôn tỏ ra chú ý, họ luôn kêt hợp sự quan tâm, thích thú của mình với ngôn từ và ngôn ngữ hình thể. Người nghe hiệu quả biết tổng hợp những gì mình nghe được và cách mà họ hiểu những gì người khác nói. Điều này cho phép họ hiểu rõ ràng và tránh được những hiểu lầm đáng tiếc. Mọi người đều muốn mình được người khác lắng nghe và vì vậy, nghe là cách biểu hiện sự quan tâm và kính trọng đối với họ.

LÀM VIỆC CÙNG NGưỜI KHÁC

NHỮNG ĐIỂM MẤU CHỐT:

 Hãy giúp mọi người tìm được điểm tựa chung trong những lúc khó khăn, mâu thuẫn.

 Hãy là người gương mẫu.  Nên lưu ý rằng: cách làm

việc sẽ thể hiện thông qua hành vi ứng xử của bạn

Một người lãnh đạo giỏi luôn nhận biết được trình độ và năng lực của người khác. Người ta có thể làm việc vì những động cơ khác nhau nhưng tất cả đều thích được làm những việc có ý nghĩa, hoàn thành tốt công việc được giao và được người khác công nhận năng lực của mình.

Một người lãnh đạo hiệu quả là người có thể làm cho nhân viên của mình được khích lệ và thích thú với công việc:

Thành tích: Giúp mọi người hoàn thành tốt công việc và đạt được mục đích cá nhân.

Sự ghi nhận: Đưa ra lời khen khi cần thiết

Sự trách nhiệm: Giúp mọi người nhận trách nhiệm của mình

Sự tiến bộ: Giúp mọi người tiếp tục rèn thêm kĩ năng, bồi dưỡng, nâng cao trình độ để phát triển.

Tự hoàn thiện: Tạo cơ hội cho sự phát triển của cá nhân.

Bản thân công việc: Giải thích giá trị của công việc, làm cho công việc trở nên có ý nghĩa. Nếu có thể, hãy cho phép mọi người làm những việc mà họ muốn, hoặc cho phép họ theo đuổi những ý tưởng hay dự án mà họ có thể có.

Được tham gia: Khi người ta làm việc tích cực cho một cơ quan đơn vị không phải vì lý do tài chính mà vì đạo đức hoặc những lý do cá nhân khác thì điều này sẽ mang lại cảm giác của sự tự hào và trách nhiệm, đó chính là cảm giác của người làm chủ.

Cần phải tránh những yếu tố có thể làm mọi người thất vọng hoặc tạo ra sự không hài lòng như:

 Mối quan hệ cá nhân nghèo nàn

 Hoạt động lãnh đạo đơn điệu

 Lương thấp

 Điều kiện làm việc không an toàn, không thoải mái

 Bộ máy hành chính kém hiệu quả

Sự giám sát thiếu hiệu lực

Hãy nhớ rằng, một đơn vị chỉ thực sự vững mạnh khi:

 Thu hút được sự chú ý của nhân viên mới đến đơn vị và cách thức làm việc của đơn vị.

 Có được cách thức trả lời câu hỏi, giải quyết vấn đề, thảo luận và thống nhất ý kiến.

 Khuyến khích được những nỗ lực và ý tưởng mới  Là nơi mà các thành viên muốn tham gia và ở lại

Tổ chức họp

Khi nhiều người muốn thảo luận một vấn đề nào đó, người ta thường tổ chức họp. Mục đích của hội họp là đảm bảo mọi người đều có cơ hội đóng góp

• kiến như nhau và hội họp là thời gian thích hợp để thảo luận và quyết định. Nếu vấn đề đưa ra họp bàn là phức tạp thì cần phải chuẩn bị chương trình thật kĩ. Hãy chuẩn bị ở nhà, lường trước các câu hỏi, chuẩn bị trước câu trả lời hoặc tìm các thông tin có thể.

Để tổ chức họp hiệu quả cần:

 Xác định mục đích cụ thể, kết quả dự kiến: Mọi người cần phải biết họp về vấn đề gì

 Có được chương trình họp chi tiết. Chương trình có thể được xây dựng bới tất cả các thành viên liên quan, nhưng ít nhất, nó phải được những người dự họp thông qua.

 Có người chủ toạ cuộc họp. Nhiệm vụ của người chủ toạ là điều hành cuộc họp chứ không phải là trình bày ý kiến cá nhân mình; Trong những trường hợp phức tạp, có thể để người không liên quan làm chủ toạ cuộc họp.

 Thực hiện đúng, đủ các nội dung của chương trình họp. Thứ tự các mục có thể thay đổi nhưng không được bỏ qua. Kết thúc cuộc họp đúng thời gian dự định.

 Phòng họp phải thuận tiện, không quá nóng hoặc quá lạnh, đảm bảo có đủ chỗ cho tất cả những người dự họp.

 Nên điều hành cuộc họp như thế nào đó để mọi người dự họp đều cảm thấy được trân trọng, được lắng nghe, được khuyến khích tham gia ý kiến. Hảy gọi nhau bằng tên.

 Hãy cho tất cả các thành viên tham dự cơ hội được phát biểu như nhau. Trước khi có ai đó phát biểu lần thứ 2 nên chắc chắn rằng tất cả mọi người đều đã được phát biểu một lần.

Cần hiểu rõ những gì mình đang làm và lý do mình làm việc đó: thống

nhất kế hoạch từ ban đầu, cho phép những người tham dự nói về cảm giác và đưa ra những nhận xét của họ vào cuối cuộc họp, đánh giá về cuộc họp và đưa ra những ý kiến để cuộc họp sau được tổ chức tốt hơn. Cuộc họp chính là sự thể hiện chất lượng của kĩ năng làm việc nhóm.

Phản hồi

Phản hồi sẽ rất hữu ích nếu những ý kiến đưa ra mang tính xây dựng, cách thức thu thập phản hồi thể hiện sự khuyến khích chứ không phải sự đe doạ. Những nhận xét nên rõ ràng, cụ thể, tập trung vào nhận xét hành vi của cá

nhân chứ không phải bản thân cá nhân đó. Cách nhận xét “Tất cả bệnh nhân của anh đều bị nhiễm trùng, như thế có nghĩa anh là một bác sĩ phẫu thuật tồi” dễ làm tổn thương người khác và không mang tính xây dựng. Thay vào đó, nên nói theo cách khác như ” Anh rất vững về kĩ năng lâm sàng, nhưng nếu anh làm vệ sinh kĩ hơn trước khi vào phòng mổ thì có lẽ tỷ lệ nhiễm trùng sẽ giảm”. Cách nói này còn rất cụ thể vì nó còn chỉ ra cho người được phản hồi những việc sẽ phải làm để trở thành bác sĩ phẫu thuật giỏi hơn.

Nhận xét sẽ hữu ích hơn nếu nó được đưa ra không lâu sau khi sự việc xảy ra. Mặc dù cần tránh nhận xét một cách vội vàng hay trong lúc tức giận nhưng cũng không nên để quá lâu đến mức sự việc khó có thể được mô tả cụ thể, rõ ràng. Điều quan trọng nữa là nên đưa ra nhận xét riêng với người đó để tỏ ra tôn trọng người được nhận xét và nên cho họ trình bày ý kiến tranh luận.

Hãy tìm kiếm sự phản hồi của những người chân thành với bạn, và có thể của cả những người ngoài cuộc.

Phản hồi cần phải cụ thể, đúng lúc, mang tính xây dựng và được đưa ra theo cách thức tôn trọng người được phản hồi.Người có trách nhiệm đưa ra nhận xét chân thành, người nhận phản hồi đón nhận nó với tinh thần cầu thị, điều này sẽ thể hiện văn hoá giao tiếp trong đơn vị.Điều này cũng sẽ giúp mọi người cảm thấy thoải mái và sẵn sàng cho sự tự hoàn thiện mình. Điều này không dễ làm nhưng thực sự đáng làm.